Afgelopen week was ik in het Van Gogh Museum om de tentoonstelling ‘Je liefhebbende Vincent’ te zien. Toen ik daar liep en de prachtige schilderijen zag, ging ik fantaseren hoe het leven van Vincent van Gogh eruit zou zien anno 2020. Ik zag een beeld voor me van Vincent op bezoek bij de psychiater, in gesprek over nieuwe medicijnen om zijn depressie te verlichten. Zijn broer Theo die een website zou maken om de schilderijen van Vincent onder de aandacht te brengen. Misschien zelfs een Instagram-account.
Ik vond de tentoonstelling ook ontroerend. De warme band met Theo, zijn worsteling als kunstenaar en alle stress waar hij mee te maken kreeg. Zelfs al vanaf het allereerste begin. Vincent kwam namelijk ter wereld op de sterfdag van zijn doodgeboren broertje. De moeder van Vincent was een vrome en angstige vrouw. Ze maakte zich snel zorgen en zocht afleiding door alsmaar bezig te blijven, bijvoorbeeld met poetsen en bidden. Het is daarom goed denkbaar dat Anna tijdens haar tweede zwangerschap veel zorgen had over de bevalling en de gezondheid van haar kindje.
Er is steeds meer bewijsmateriaal dat stress tijdens de zwangerschap kan leiden tot gedragsproblemen en stemmingsstoornissen bij de nakomelingen. Vooral ‘zwangerschapsspecifieke angst’, dus je constant zorgen maken of alles tijdens de zwangerschap en bevalling wel goed gaat, zou kunnen leiden tot angststoornissen, angst of verdriet bij het opgroeiende kind.
Ook is bekend dat Anna eenzaam was in Zundert. Door haar huwelijk met de predikant Theodoor van Gogh verhuisde ze van Den Haag naar het katholieke Brabant. Anna verstond het dialect niet en ze had weinig contact met andere vrouwen. Die eenzaamheid in combinatie met haar sombere natuur zal ongetwijfeld hebben geleid tot meer stress. Tel daar het verdriet bij op om haar doodgeboren eerste kindje en je krijgt een mix van cortisol en adrenaline in het vruchtwater van haar tweede zwangerschap. Een ‘marinade’ van stresshormonen.
Daarna kreeg Vincent een zeer beschermde opvoeding. Zo mochten hij en zijn broers en zussen niet met andere kinderen spelen en kreeg Vincent tot zijn 11e thuis les. Van Anna kregen ze een somber beeld van de maatschappij mee. Die was bedorven en corrupt. Het is eigenlijk geen wonder dat Vincent last had van depressies, kwetsbaar en impulsief was en snel gekrenkt.
Toen ik een artikel zag in Trouw twee dagen later, over de geestestoestand van Van Gogh, las ik dat natuurlijk meteen. Emeritus-hoogleraar psychiatrie Willem Nolen deed uitgebreid onderzoek en de conclusie is dat Vincent van Gogh vandaag de dag de diagnose bipolaire stoornis en borderline zou krijgen. Ook dronk Van Gogh veel en was hij regelmatig ondervoed. Zijn geldzorgen zullen het er niet beter op hebben gemaakt.
Het is misschien geen vrolijk onderwerp, stress en zwangerschap. Maar het is wel belangrijk dat we weten wat de effecten zijn. En dat goede psychische zorg voor zwangere vrouwen belangrijk is. Die zorg zou de normaalste zaak van de wereld moeten zijn. Die zorg zou wat mij betreft vergoed moeten worden door zorgverzekeraars.
Was Anna vandaag de dag zwanger geweest, dan was de kans op betere begeleiding veel groter geweest. Ik hoop dat ze dan naar een goede psycholoog of coach was gegaan. En dat ze had geleerd hoe ze zich kan ontspannen, bijvoorbeeld met yoga en mindfulness. Dat ze had ingezien dat het goed is om je kinderen niet zo beschermd op te voeden. Dat ze meer vertrouwen had gekregen in anderen en meer had durven loslaten. Dan waren moeder en kind vast veel gelukkiger geweest.
Ik wens je een mooie, stressvrije week!
Foto: Inspired by Vincent van Gogh / Jasmin Sessler via Unsplash.com
Bronnen:
artikel over de ziektegeschiedenis van Vincent van Gogh
artikel over stress tijdens de zwangerschap
artikel over gevolgen eenzaamheid
artikel over affectieve stoornissen
wikipagina van Vincent van Gogh
artikel over de ziektegeschiedenis van Vincent van Gogh
link naar Amazon: biografie over Vincent van Gogh
Een van de makkelijkste manieren om zelfverzekerd door het leven te gaan is je talenten te gebruiken. Het leren herkennen van je talenten is daarom een goed idee. Want talent hebben we allemaal.
Het woord talent wordt vaak gebruikt als er nieuwe, grote, talenten worden ontdekt. Het is wat moeilijker om ‘gewoon’ talent te ontdekken. Vandaar dit blog. Online kun je natuurlijk een talententest doen maar ik heb gemerkt dat de vragen uit de volgende oefening veel beter beklijven en meer inzichten geven.
Ga in gedachten terug naar je schooltijd. Welke vakken vond je toen het leukst? Bij welk vak vond je het jammer dat het uur erop zat? Bij welk vak deed je meer dan je gevraagd werd?
Wanneer ben je zo geconcentreerd bezig dat je de tijd vergeet? Als je tijdens de bezigheid jezelf afvraagt wanneer je dit weer kunt gaan doen, dan is de kans groot dat een van je talenten aan het werk is. Ik heb zelf een keer meegemaakt dat ik zo geconcentreerd bezig was met schrijven, dat ik de tijd inderdaad vergat. Pas toen ik de klok drie keer hoorde slaan, kwam ik weer in het hier en nu. Op dat moment wist ik niet dat dat iets zei over een aanwezig talent. Nu zie ik deze ervaring als aansporing om regelmatig te schrijven (fijn dus, dit blog) en mijn schrijfstijl verder te ontwikkelen.
Welke activiteiten maken je daadkrachtig en geven je nieuwe energie? Waar voel je je prettig bij? Hoe snel maak je je dingen eigen? In welk leerproces sla jij stappen over? Of bedenk je uit jezelf kneepjes en foefjes? In welke activiteit ga je helemaal op? De spontane reacties op situaties waarmee je wordt geconfronteerd, tonen je talenten aan. Bijvoorbeeld stressbestendigheid als je rustig blijft in een gevaarlijke situatie. Om nog even een persoonlijk voorbeeld te geven: ik heb geen talent voor koken. Ik volg altijd minutieus het recept en ik sla geen enkel stapje over (of ik moet het vergeten!). Ik ga tijdens het koken nooit experimenteren en ik blij als het er weer op zit en we aan tafel kunnen. Een baan als kok lijkt mij daarom heel vermoeiend.
Hoewel spontane reacties het duidelijkst je talenten blootgeven, is er nog een belangrijke aanwijzing: een sterk verlangen duidt op talent. Ik vind dit een ontroerend citaat van Vincent van Gogh: ‘Als een stem in je zegt: “Je kan niet schilderen”, doe het dan toch en de stem zal zwijgen’. Vincent van Gogh was niet overtuigd van zijn talent maar hij had wel een sterk verlangen om te schilderen en zichzelf daarin te ontwikkelen. Hij had ervaren dat schilderen hem blij en daadkrachtig maakte. Hij wist dus dat dat negatieve stemmetje in zijn hoofd ophield als hij gewoon begon. Dat is wat Abraham Maslow bedoelde met zelfverwezenlijking: de hoogste menselijke behoefte. ‘Een musicus moet muziek maken, een schilder schilderen en een dichter dichten, als ze volkomen gelukkig willen zijn. Wat iemand kan zijn, moet hij ook zijn.’ 
Tot slot een laatste vraag die je helpt om talent op te sporen: Wat is het beste compliment dat je ooit hebt gekregen? En welk compliment wuif je weg? Omdat een talent zo natuurlijk en normaal voor je is, heb je vaak niet in de gaten dat het om een talent gaat. Carice van Houten zei over haar eerste filmrol: ‘ik deed maar wat’. Hoe eerder je afweet van je talenten hoe makkelijker het is om ze verder te ontwikkelen. Als je jong bent, ben je onbevreesder en stap je makkelijker uit je comfortzone.
Als je weet wat je talenten zijn, kun je kijken welke baan of werkzaamheden daar goed bij passen. Dat kan nog best een puzzel zijn. Het is logisch dat een brandweerman stressbestendig moet zijn en iemand die in de zorg werkt, empathisch. Je kunt met een goede vriend(in) of coach samen ideeën bedenken in welk beroep jouw talent het beste tot zijn recht komt. De website Nationaleberoepengids geeft per competentie veel informatie over tal van beroepen. Succes met het ontdekken van je talenten!
Photo by Jan Gottweiss on Unsplash